بلاکچین یک دفترچه دیجیتال توزیع‌شده است که معاملات را در یک شبکه از کامپیوترها، به نام گره‌ها به صورت غیر متمرکز و غیر قابل تغییر ثبت میکند. هر معامله در یک بلاک ثبت میشود و این بلاک‌ها به ترتیب زمانی به یکدیگر متصل می‌شوند تا یک زنجیره شکل بگیرند – از اینرو این فناوری به نام “بلاکچین” ثبت شده است. آنچه بلاکچین را از دیگر سیستم‌های متمرکز متمایز میکند، ماهیت غیرمتمرکز آن است. برخلاف سیستم‌های مرکزی سنتی که یک نهاد تنها کنترل دیتابیس را دارد، بلاکچین نسخه‌هایی از کل اطلاعات را به تمام گره‌های شرکت‌کننده توزیع میکند تا به هیچ عنوان هیچ اطلاعاتی در بلاکچین تغییر نکند یا حذف نشود.
اجزای کلیدی فناوری بلاکچین
عدم تمرکز
با حذف نیاز به مرجع مرکزی، معاملات می‌توانند مستقیماً بین شرکای معامله‌کننده انجام شوند. این اقدام میانجی‌گران را حذف میکند و ریسک تقلب و کلاهبداری را کاهش میدهد. همچنین این امر دست دولت های و ارگان های دستوری اقتصادی را از کنترل بر دارایی های مردم و چک کردن تراکنش های مالی کوتاه میکند.
مکانیسم‌های اجماع
برای حفظ دقت و امنیت ، بلاکچین از مکانیسم‌های اجماع مانند “اثبات کار” یا “اثبات سهم” استفاده میکند. این مکانیسم‌ها تضمین می‌کنند که اکثر شرکای معامله توافق کنند که معاملات قبل از اضافه شدن به بلاکچین مورد تایید بیش از 51 درصد اعضا باشد.
رمزنگاری
بلاکچین بر روی تکنیک‌های رمزنگاری برای ایمن‌سازی معاملات و تضمین صحت داده‌ها تاکید بسیار بالایی دارد. هر بلاک شامل یک هش رمزنگاری‌شده از بلاک قبلی است، که زنجیره‌ای غیرقابل شکست ایجاد میکند. همچنین کلیدهای خصوصی و عمومی برای تأیید هویت شرکای معامله استفاده می‌شوند و دسترسی امن فراهم می‌کنند.
عدم تغییر
هنگامی که یک معامله در بلاکچین ثبت شود، تقریباً غیرممکن است که تغییر پیدا کند. هش هر بلاک به محتوای آن بلاک و هش بلاک قبلی وابسته است، که پیوندی امن ایجاد میکند که از هرگونه تغییر جلوگری میکند چرا که برای تغییر اطلاعات یک بلاک باید اطلاعات هش در تمامی بلاک ها تغییر کرده و این امر غیرممکن است.
کاربردهای فناوری بلاکچین
ارز دیجیتال
اوج فناوری بلاکچین با ایجاد بیتکوین، اولین ارز رمزنگاری، هم‌پیوند شده است. قابلیت بلاکچین برای ثبت امن معاملات بدون واسطه باعث ایجاد شدن هزاران ارز رمزنگاری با کاربردها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد شده است. لازم به ذکر است بلاکچین قبل از وجود ارزهای دیجیتال به وجود آمده است اما با ورود ارزهای دیجیتال به بازارهای جهانی بلاکچین بسیار موردتوجه قرار گرفت و ارزهای دیجیتال نقطه ی اوجی برای بلاکچین به حساب می‌آید.
مدیریت زنجیره تأمین
بلاکچین به دلیل ایجاد شفافیت و امنیت بالا یکی از بهترین زیرساخت های ممکن برای زنجیره تامین است چرا که سالیانه مبالغ زیادی درجهان به دلیل متمرکز بودن و عدم شفافیت سیستم های زنجیره تامین مورد کلاهبردای واقع میشود و با استفاده از تکنولوژی بلاکچین میتوان از این امر جلووگیری کرد.
بهداشت و درمان
بلاکچین قابلیت تبادل اطلاعات درمانی را به صورت امن و قابل تعامل فراهم میکند. بیماران می‌توانند کنترل کامل بر روی سوابق پزشکی‌شان داشته باشند و مجوز دسترسی به ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی را داشته باشند و در عین حال فقط به مراجع مورد تایید خودشان اجازه دسترسی به سوابق پزشکی خود را داده و افراد سودجو به هیچ عنوان نمیتوانند به اطلاعات درمانی افراد دسترسی داشته باشند.
رای گیری
در تمام دنیا یکی از معزلات بزرگ سیاسی تقلب در رای گیری است و بلاکچین با ایجاد شفافیت و امنیت بالا میتواند جلوی تقلب سیستم‌های رأی‌گیری را بگیرد. در سیستم رای گیری مبتنی بر بلاکچین هر رأی در بلاکچین ثبت میشود، که این امر از دستکاری آرا جلوگیری کرده و نتایج حقیقی رای گیری را نشان میدهد در عین حال هویت افراد رای دهنده محفوظ و ناشناس میماند.
مالکیت فکری
هنرمندان، نویسندگان و تمامی افرادی که اثر هنری منحصر به فردی دارند می‌توانند مالکیت آثار خود را از طریق نشان زمانی و امضای دیجیتال بر پایه بلاکچین اثبات کنند. این امر باعث حفظ مالکیت فکری و معنوی آثار افراد شده و غیر قابل بازگشت و تغییر است.
چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده
با وجود مزایای بسیاری که فناوری بلاکچین ارائه میدهد، این فناوری نیز بدون چالش نیست. مقیاس‌پذیری، مصرف انرژی بالا(به ویژه در سیستم‌های اثبات کار) و نگرانی‌های قانونی از جمله موانعی که برای پذیرش گسترده‌تر بلاکچین وجود دارد جزو نگرانی هاس اصلی این تکنولوژی است باید به آنها توجه شود.
لازم به ذکر است با وجود موانعی که بر سر راه بلاکچین وجود دارد میتوان به وضوح بیان کرد آینده دنیای تکنولوژی با وجود تمامی چالش ها به سمت عدم تمرکز و بلاکچین خواهد رفت.
نتیجه‌گیری
فناوری بلاکچین یکی از کاربردی ترین فناوری های نوظهور است که میتواند در تمامی حوزه های ازجمله مالی، هنری ، زنجیره تامین، ثبت اسناد و … کمک بسیار شایانی داشته باشد. برای استفاده از این فناوری باید علم و تخصص کافی داشته باشید درغیر این صورت همانند بقیه تکنولوژی های روز دنیا ممکن است باعث زیان های زیادی شود.
Leave a Reply